HTTP Durum Kodları Nedir? Neden Kullanmalıyız?

Enes Taşcı
Şubat 19, 2025

HTTP durum kodları, internet üzerindeki istemci-sunucu iletişiminin temel yapı taşlarından biridir. Web sayfaları ve sunucular arasında yapılan isteklerin sonuçlarını ifade eden bu kodlar, bir web sitesinin erişilebilirliği ve taranabilirliği konusunda hayati rol oynar. SEO açısından bu kodlar, bir siteyi tarayarak indeksleme sürecini optimize etmek için kullanılır. Etkili bir SEO stratejisinin önemli bir parçası olan HTTP durum kodları, olası hataları belirleyerek web sayfasının performansını doğrudan etkileyebilir. Makalemizin devamında, HTTP durum kodlarının önemini ve web sitesi yönetimi üzerindeki etkilerini ele alacağız.

HTTP Durum Kodları Nedir ve Ne Demektir?

HTTP Durum Kodları, web tarayıcıları, arama motoru botları ve diğer ağ cihazları arasında bilgi alışverişi sağlayan protokollerin bir parçası olarak işlev görür. Bu üç haneli sayılar, bir web sunucusunun bir isteğe nasıl yanıt verdiğini belirtir ve bu sayede kullanıcılar ile sistemler arasında iletişim kurulmasını sağlar. Örneğin, bir web sayfası başarıyla yüklendiğinde “200 OK” kodu dönülür, bu durum isteğin başarılı bir şekilde işlendiğini gösterir. Eğer bir sayfa bulunamazsa, “404 Not Found” kodu ile kullanıcıya veya botlara bilgi verilir. Ayrıca, “301 Moved Permanently” gibi kodlar, bir sayfanın kalıcı olarak yeni bir adrese taşındığını belirtir. Bu kodlar, web geliştiricilerinin ve SEO danışmanlığı veren kimselerin sitelerin performansını izlemesi ve sorunları çözmesi için temel teşkil eder.

HTTP Durum Kodları Nelerdir?

HTTP durum kodları, web siteleri ve uygulamaların işleyişi için kritik öneme sahip bilgiler sunar. Bu kodlar, bir isteğin durumunu belirtir ve geliştiricilere, kullanıcılara veya sistemlere bir web isteğinin sonucu hakkında bilgi sağlar. HTTP durum kodları beş ana kategoride incelenir:

HTTP 1xx: Bilgi Amaçlı Durumlar

Bu kategori altındaki kodlar, isteğin sunucu tarafından alındığını ve işlemeye devam edildiğini belirtir. 1xx serisi durum kodları, süreç devam ederken geçici bilgiler sağlayarak iletişimin açık tutulduğunu gösterir. Bu kodlar genellikle, işlem tamamlanmadan önce bir ön bilgilendirme ya da bekleme sürecini ifade eder.

HTTP 2xx: Başarılı Durumlar

2xx serisi durum kodları, bir isteğin başarıyla işlendiğini ve sunucunun bu isteği doğru bir şekilde anladığını ve yanıtı uygun bir şekilde ilettiğini gösterir. Bu kategori, istenen işlemin, kaynakların başarıyla yüklendiğini veya güncellendiğini belirten kodları içerir. Örneğin, “200 OK” kodu, isteğin tam olarak başarıyla yerine getirildiğini belirtir.

HTTP 3xx: Yönlendirmeler

3xx serisi, isteğin başka bir URL’ye yönlendirilmesi gerektiğini belirten durum kodlarını içerir. Bu kodlar, özellikle web sayfaları adres değiştirdiğinde veya geçici olarak başka bir adrese yönlendirildiğinde kullanılır. “301 Moved Permanently” gibi bir kod, bir URL’nin kalıcı olarak başka bir adrese taşındığını belirtir.

HTTP 4xx: İstemci Hatası Durumları

4xx durum kodları, hata kaynağının istemci tarafında olduğunu gösterir. Bu hatalar genellikle yanlış URL girilmesi, erişim izni olmayan bir kaynağa ulaşmaya çalışma gibi durumları ifade eder. “404 Not Found” kodu, en bilinen örneklerden biridir ve istenen kaynağın sunucuda bulunamadığını belirtir.

HTTP 5xx: Sunucu Hatası Durumları

5xx serisi kodlar, isteğin sunucu tarafından işlenirken bir hata ile karşılaştığını belirtir. Bu hatalar, sunucunun istenen işlemi yerine getirememesi sonucu meydana gelir. “500 Internal Server Error”, sunucu içinde bir sorun yaşandığını ve isteğin işlenemediğini gösteren bir örnektir.

Bu kodların anlaşılması, web sitelerinin ve uygulamaların yönetimi ve hata ayıklaması açısından büyük önem taşır. Her bir durum kodu, potansiyel sorunları hızla tanımlamanıza ve uygun çözümler üretmenize olanak tanır.

En Çok Karşılaşılan HTTP Durum Kodları Nelerdir?

Web siteleri ve uygulamalar arasındaki iletişimde HTTP durum kodları büyük bir rol oynar. Bu kodlar, bir web sayfasına yapılan isteklerin sonucunu ifade eder ve olası sorunları tanımlamada kritik öneme sahiptir. İşte en sık karşılaşılan bazı HTTP durum kodları ve anlamları:

HTTP 200 Durum Kodu (Başarılı): İstek başarıyla işlenmiş ve istenen içerik doğru bir şekilde sunulmuştur.
HTTP 301 Durum Kodu (Kalıcı Yönlendirme): İstenen kaynak kalıcı olarak yeni bir URL’ye taşınmıştır. Bu, linklerin güncellenmesi gerektiğini gösterir.
HTTP 302 Durum Kodu (Geçici Yönlendirme): İstenen kaynak geçici olarak başka bir URL’ye yönlendirilmiştir.
HTTP 401 Durum Kodu (Yetkisiz Erişim): İstek yapılan kaynağa erişim için gerekli kimlik doğrulaması yapılmamıştır.
HTTP 403 Durum Kodu (Erişim İzni Sorunu): İstemci yetkilendirilmiş olmasına rağmen istek yapılacak kaynağa erişim izni yoktur.
HTTP 404 Durum Kodu (Bulunamadı): İstek yapılan kaynak sunucuda bulunamamıştır; en yaygın karşılaşılan hatalardan biridir.
HTTP 410 Durum Kodu (Kalıcı Olarak Bulunmuyor): İstenen kaynak artık mevcut değil ve yeni bir adresi yoktur.
HTTP 500 Durum Kodu (Sunucu Hatası): Sunucu içinde beklenmeyen bir durum oluşmuş ve istek işlenememiştir.
HTTP 503 Durum Kodu (Sunucu Kullanılamıyor): Sunucu geçici bir hata nedeniyle istekleri işleme kapasitesinde değildir, genellikle bakım veya kapasite sorunları nedeniyle olur.

Bu durum kodları, web geliştiricilerine ve site sahiplerine, kullanıcı deneyimini iyileştirmek ve teknik sorunları hızlı bir şekilde çözmek için gerekli bilgileri sağlar.

HTTP 200 Durum Kodu (Başarılı)

HTTP 200 durum kodu, bir web isteğinin başarıyla işlendiğini ve istenilen bilgilerin veya sayfanın sorunsuz bir şekilde sunulduğunu gösterir.

Örnek: Bir web sitesi ziyaret edildiğinde, sayfa problemsiz yüklenirse, bu durum tarayıcı tarafından 200 kodu ile belirlenir.

HTTP 301 Durum Kodu (Kalıcı Yönlendirme)

Bu durum kodu, bir web kaynağının yeni bir URL’ye kalıcı olarak taşındığını belirtir ve gelecekteki tüm isteklerin bu yeni adres üzerinden yapılması gerektiğini ifade eder.

Örnek: Eğer bir web sitesi adres değiştirdiyse ve eski adresine yapılan ziyaretler yeni adresine yönlendiriliyorsa, tarayıcı 301 durum kodu ile karşılaşır.

HTTP 302 Durum Kodu (Geçici Yönlendirme)

HTTP 302, bir URL’nin sadece geçici bir süre için farklı bir adrese yönlendirildiğini gösterir. Bu durum, asıl sayfa tekrar kullanıma hazır olduğunda geri döneceği anlamına gelir.

Örnek: Bir web sayfası bakım nedeniyle geçici olarak farklı bir URL’ye yönlendirilirse, bu durum tarayıcıda 302 kodu olarak belirir.

HTTP 401 Durum Kodu (Yetkisiz Erişim)

Bu kod, bir kaynağa erişim için gerekli kimlik doğrulamasının yapılmadığını gösterir. Kullanıcı veya istemci, geçerli kimlik bilgilerini sunarak erişim sağlamalıdır.

Örnek: Eğer bir kullanıcı, gerekli oturum açma bilgilerini vermeden korumalı bir sayfaya erişmeye çalışırsa, tarayıcı 401 durum kodu alır.

HTTP 403 Durum Kodu (Erişim İzni Sorunu)

HTTP 403, istemcinin erişmeye çalıştığı kaynağa erişim izinlerinin yetersiz olduğunu belirtir. Bu, erişim yasağı anlamına gelir.

Örnek: Kullanıcı hesabınızın erişimi engellendiğinde veya özel içeriğe yetkisiz erişim denemesinde tarayıcı 403 durum kodunu gösterir.

HTTP 404 Durum Kodu (Bulunamadı)

İstemci tarafından talep edilen kaynağın sunucuda mevcut olmadığını belirten bir kod. Bu genellikle URL hataları veya silinmiş içerikler nedeniyle karşımıza çıkar.

Örnek: Bir link bozuk olduğunda veya sayfa silindiğinde, ziyaret edilen sayfa 404 durum kodu ile sonuçlanır.

HTTP 410 Durum Kodu (Kalıcı Olarak Bulunmuyor)

Bu durum kodu, bir kaynağın artık hiçbir şekilde mevcut olmadığını ve bu durumun kalıcı olduğunu belirtir.

Örnek: Silinmiş ve geri dönüşü olmayan sayfalarda 410 durum kodu görülür.

HTTP 500 Durum Kodu (Sunucu Hatası)

Sunucu tarafında meydana gelen beklenmedik hatalar nedeniyle isteğin işlenemediğini ifade eder. Bu, genellikle sunucunun iç hatalarından kaynaklanır.

Örnek: Web sitesi ziyaret edilirken eğer sunucu iç bir sorun yaşıyorsa, karşınıza 500 durum kodu çıkar.

HTTP 503 Durum Kodu (Sunucu Kullanılamıyor)

Sunucunun geçici bir süre için kullanılamadığını, ya bakım nedeniyle ya da aşırı yük nedeniyle kapalı olduğunu gösterir.

Örnek: Erişmeye çalıştığınız web sitesi bakımdaysa veya aşırı yük altındaysa, tarayıcı 503 durum kodu ile karşılık verir.

HTTP Durum Kodu Kontrolleri Nasıl Yapılıyor?

HTTP durum kodlarını kontrol etmek için bir dizi araç ve yöntem kullanılabilir. Web tarayıcılarının geliştirici araçları, çevrimiçi HTTP durum kodu denetleyicileri ve API test araçları gibi seçenekler, sunucu yanıtlarını izlemek ve analiz etmek için etkilidir. Bu araçlar, her türlü web isteğinin durum kodunu hızlıca belirlemenize olanak tanır.

Google Chrome Geliştirici Araçları ile HTTP Durum Kodları Nasıl Kontrol Edilir?

HTTP durum kodlarını incelemek için Google Chrome’un Geliştirici Araçlarını kullanarak adım adım ilerleyebilirsiniz:

Web Sayfasını Açın: İncelemek istediğiniz web sayfasını açın.
Geliştirici Araçlarını Açın:
- Chrome’da sağ üst köşedeki üç dikey nokta simgesine tıklayın.
- Açılır menüden “Diğer araçlar” seçeneğine ve ardından “Geliştirici araçları”na tıklayın.
- Alternatif olarak, Windows/Linux’ta Ctrl + Shift + I, Mac’te ise Cmd + Option + I kısayolları ile Geliştirici Araçları’nı hızlıca açabilirsiniz.
‘Ağ (Network)’ Sekmesine Geçin: Geliştirici Araçları içinde, üst menüden ‘Ağ (Network)’ sekmesine tıklayın. Bu sekme, sayfanın ağ trafiğini gösterir.
Sayfayı Yenileyin: Web sayfasını yenilemek için F5 tuşuna basın veya tarayıcınızın yenile düğmesini kullanın.
HTTP Durum Kodlarını Görüntüleyin:
- Sayfa yenilendiğinde, tüm ağ istekleri Geliştirici Araçları’nın alt kısmında bir liste halinde görünecektir.
- Her bir isteğin yanında, “Durum (Status)” sütununda HTTP durum kodları gösterilir.

Bu adımları takip ederek, herhangi bir web sayfasının yüklenme süreci sırasında karşılaşılan HTTP durum kodlarını kolayca gözlemleyebilir ve potansiyel sorunları tespit edebilirsiniz.

URL Yönlendirmelerini ve HTTP Durum Kodlarını Kontrol Etme: Redirect Path Eklentisi

Google Chrome için Redirect Path eklentisi, URL’lerin HTTP durum kodlarını kolayca kontrol etmenizi sağlar. Eklentinin kullanım adımları şöyledir:

Eklentiyi Yükleyin: Chrome Web Mağazasına gidin ve “Redirect Path” eklentisini bulun. “Chrome’a Ekle” butonuna tıklayarak eklentiyi tarayıcınıza ekleyin.
URL’yi Açın: Kontrol etmek istediğiniz URL’yi açın.
Durum Kodlarını Gözlemleyin: Eğer URL sorunsuz bir şekilde çalışıyorsa ve HTTP 200 yanıt kodunu döndürüyorsa, herhangi bir uyarıyla karşılaşmazsınız. Ancak bir yönlendirme veya hata mevcutsa, eklentinin ikonuna tıklayarak açılan menüde ilgili durum kodu ve detayları görüntülenecektir.

Bu eklenti, web geliştiricileri ve SEO uzmanları için vazgeçilmez bir araçtır, zira yönlendirme zincirlerini ve olası hata mesajlarını hızla tespit etme imkanı sunar.

Google Search Console Kullanarak HTTP Durum Kodları Analizi

Google Search Console, web sitenizin Google dizinindeki durumunu izlemenizi sağlar. Bu aracı kullanmak için öncelikle sitenizin Search Console’a eklenmiş olması gerekir. Eğer henüz sitenizi eklememişseniz, Google Search Console’a kayıt süreci ile ilgili rehberlerden yardım alabilirsiniz.

Dizin Oluşturma Sekmesine Girin: Siteniz Search Console’da mevcutsa, “Dizin Oluşturma” sekmesine giderek işlemlere başlayın.
Sayfa Sayısı Sekmesine Git: Sol taraftaki menüden “Sayfa Sayısı” sekmesine tıklayın.
Raporu İncele: Bu rapor, sitenizde bulunan URL’lerin Google dizinindeki durumunu gösterir. Rapor, indekslenen ve indekslenmeyen sayfalarınız hakkında detaylı bilgi sunar, ayrıca sayfaların neden indekslenmediğini de açıklar.
HTTP Durum Kodlarına Bak: İndekslenmeyen sayfalarınızın HTTP durum kodlarını inceleyerek, bunların bilinçli bir yönlendirme mi yoksa bir hata sonucu mu olduğunu anlayabilirsiniz.

HTTP durum kodlarını değerlendirirken dikkat etmeniz gereken bazı yaygın durumlar şunlardır:

Yönlendirilmiş sayfalar
Yumuşak 404 (Soft 404)
Bulunamayan sayfalar (404)
Yetkisiz istek nedeniyle engellenmiş sayfalar (401)
Erişim yasağı nedeniyle engellenmiş sayfalar (403)
Sunucu hataları (5xx)

Bu adımları takip ederek, web sitenizin Google’daki performansını iyileştirmek için önemli bilgilere ulaşabilir ve gerekli düzenlemeleri yapabilirsiniz.

HTTP Durum Kodları ve Crawl Budget

Crawl budget, arama motorlarının bir web sitesini ne sıklıkla ve ne kadar derinlemesine tarayacağını belirleyen, zaman, bant genişliği ve indeksleme kapasitesi gibi kaynakların toplamıdır. Arama motorları, sitenizdeki içerikleri taramak için her gün belirli bir miktar kaynak ayırır ve bu kaynakların etkin kullanılması sitenin SEO performansını doğrudan etkiler.

HTTP durum kodları, bir web sayfasının isteklere nasıl yanıt verdiğini arama motorlarına bildirir. Arama botları, bu bilgileri kullanarak hangi sayfaları tarayacaklarını ve sıradaki işlemlerini nasıl yönlendireceklerini belirler. Özellikle 4xx ve 5xx serisi hatalar (örneğin, 404 “Bulunamadı” veya 500 “Sunucu Hatası”), arama motorlarının kaynaklarını yanlış yönlendirmesine ve böylece tarama bütçesinin boşa harcanmasına neden olur. Bu hatalar, botların site içinde önemli sayfalara ulaşmasını engelleyebilir ve dizine ekleme sürecini olumsuz etkileyebilir.

301 (“Kalıcı Yönlendirme”) ve 302 (“Geçici Yönlendirme”) gibi sürekli yönlendirmeler de benzer şekilde kaynak israfına neden olur. Bu durumlar, botların yönlendirme işlemleri için ekstra zaman ve kaynak harcamasına yol açar, böylece asıl içeriğe daha az kaynak ayırır.